Wybór biegłego rewidenta – aspekty praktyczne

Wybór biegłego rewidenta w sposób ogólny normuje ustawa o rachunkowości, która na podstawie art. 66 ust. 4 ustawy o rachunkowości określa, że wyboru firmy audytorskiej, która przeprowadzi badanie sprawozdania finansowego dokonuje organ, który zatwierdza sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa, chyba że umowa, statut czy inne wiążące przedsiębiorstwo przepisy prawa będą stanowić inaczej. Termin, w którym należy dokonać wyboru biegłego rewidenta oraz podpisać z nim umowę, nie został jasno określony w ustawie o rachunkowości. Natomiast z treści aktu prawnego wynika, że kierownik przedsiębiorstwa zawiera z podmiotem uprawnionym do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych umowę o przegląd lub badanie sprawozdania finansowego w terminie, który umożliwi jego udział podczas inwentaryzacji znaczących składników majątku przedsiębiorstwa. Powyższy zapis ustawy wskazuje zatem, iż decydując się na wybór biegłego rewidenta i podpisanie umowy o badanie, przystępując jednocześnie do wyznaczenia terminu związanego z rozpoczęciem badania przez biegłego rewidenta lub podmiot do tego uprawniony, uwzględnić należy obowiązujące w przedsiębiorstwie terminy rozpoczęcia inwentaryzacji składników majątku, które dane przedsiębiorstwo posiada, tak aby umożliwić uczestnictwo biegłemu rewidentowi podczas przeprowadzania inwentaryzacji.

Kto jest uprawniony do wyboru biegłego rewidenta oraz jakie są terminy wyboru?

Przykładowo w spółce z.o.o. organem, który zatwierdza sprawozdanie finansowe są wspólnicy. Ponadto z ustawy o rachunkowości wynika wyraźnie, iż wybór biegłego rewidenta nie może być dokonany przez kierownika jednostki, czyli w przypadku sp. z o.o. – nie będzie mógł tego dokonać zarząd spółki. Na kierowniku danej jednostki ciąży jednak obowiązek zawarcia umowy o badanie sprawozdania finansowego z biegłym rewidentem. Oznacza to w praktyce, że to organ zatwierdzający przedsiębiorstwa podejmuje finalną decyzję o wyborze biegłego rewidenta w formie uchwały, zaś kierownik danej jednostki wykonuje postanowienia wynikające z tej uchwały w zakresie zawarcia umowy z biegłym rewidentem lub wyznaczoną do tego firmą audytorską. Głównym celem badania sprawozdania finansowego jest sprawdzenie czy przedstawione do badania sprawozdanie finansowe w sposób jasny i rzetelny przedstawia sytuację finansową i majątkową oraz wynik finansowy jednostki podlegającej badaniu, a także czy jest ono zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości lub międzynarodowymi standardami rachunkowości oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości. Innymi słowy, jest weryfikacją pracy między innymi kierownika przedsiębiorstwa jako osoby odpowiedzialnej za rachunkowość oraz sporządzenie sprawozdania finansowego. W przypadku ustawowego badania, pierwszą umowę o przeprowadzenie badania sprawozdania finansowego kierownik danej jednostki zawiera z biegłym rewidentem lub firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata, z opcją jego przedłużenia na kolejne, co najmniej dwuletnie okresy. W związku z tym, kierownik przedsiębiorstwa, który podpisuje pierwszą umowę o badanie, powinien zawrzeć ją na dwa najbliższe lata. Przy czym należy pamiętać, że zawarcie przez kierownika przedsiębiorstwa umowy o badanie sprawozdania finansowego jest wynikiem decyzji, która została podjęta wcześniej przez organ zatwierdzający w formie uchwały. Wymóg dwuletniego minimalnego okresu trwania umowy dotyczy jedynie przedsiębiorstw, które mają obowiązek poddania się takiemu badaniu, zgodnie z wymogami zawartymi w ustawie o rachunkowości, o czym napisano we wcześniejszych punktach niniejszej pracy.