Gospodarka Polski

Pogłębienie problemów na rynku pracy

• Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw było w maju 2009 r. o 3,8% wyższe niż rok wcześniej, co oznacza spowolnienie wobec wzrostu o 4,8% r/r w kwietniu. To wynik wyraźnie poniżej oczekiwań wskazujących na stabilizację, a nawet lekki wzrost dynamiki płac. Spowolnienie wzrostu wynagrodzeń nastąpiło mimo dość niskiej bazy z analogicznego miesiąca 2008 r., co pokazuje, że skala wyhamowania podwyżek w firmach w obliczu kryzysu jest naprawdę znacząca. Należy się spodziewać, że w kolejnych miesiącach proces ten będzie kontynuowany i nawet przy oczekiwanym spadku inflacji realna dynamika płac w II półroczu będzie poniżej zera (w maju była 0,2% r/r na plusie, najniżej od 4 lat).

• Przeciętne zatrudnienie w maju 2009 r. spadło o 1,7% r/r, zgodnie z oczekiwaniami, kontynuując tendencję przyspieszenia spadku widoczną od wielu miesięcy. Skala zwolnień w ujęciu rocznym będzie według nas nadal narastała w dalszej części roku.
• W rezultacie obniżenia dynamiki płac i spadku zatrudnienia, nominalny fundusz płac w sektorze przedsiębiorstw wzrósł w maju 2009 r. zaledwie o 2,1% r/r, ale realny fundusz płac zanotował spadek o 1,5% r/r. Pokazuje to, że siła nabywcza dochodów z pracy słabnie, co będzie negatywnie wpływało na dynamikę konsumpcji prywatnej w kolejnych kwartałach.
• Stopa bezrobocia rejestrowanego spadła na koniec maja 2009 r. do 10,8% z 11% w kwietniu. Poprawa ta ma wyłącznie sezonowy charakter, podczas gdy w ujęciu rocznym wzrost stopy bezrobocia przyspieszył do 1 pp z 0,7 pp w kwietniu.
• Poziom ufności konsumenckiej pozostaje bardzo niski, co wraz z dalszym pogorszeniem sytuacji na rynku pracy będzie negatywnie wpływać na popyt konsumpcyjny.

Przejściowy szczyt inflacji już za nami

• Inflacja CPI spadła w maju 2009 r. do 3,6% z 4% w kwietniu, bardziej niż oczekiwano (szacunek Ministerstwa Finansów i konsensus 3,8% r/r). W ciągu miesiąca ceny wzrosły o 0,5%, głównie za sprawą cen paliw (2,6% m/m) oraz żywności (0,7% m/m, przy czym Ministerstwo Finansów szacowało aż 1,4% m/m). Tym samym dane o CPI za maj potwierdziły naszą ocenę, że skala wiosennego wzrostu cen żywności wyczerpała się w poprzednich miesiącach (średni wzrost miesięczny na poziomie 1,3% w okresie styczeń–kwiecień). Spodziewamy się, że od czerwca ceny żywności zaczną sezonowy spadek, być może silniejszy niż rok temu.
• Jeśli chodzi o pozostałe komponenty wskaźnika inflacji, to wciąż negatywnie zaskakują ceny usług, które rosną w dość szybkim tempie jak na silne osłabienie popytu krajowego.
• Inflacja CPI bez cen żywności i energii przyspieszyła w maju do 2,8% r/r z 2,6% r/r w kwietniu, nieco silniej niż oczekiwano, ale pozostałe 3 miary inflacji bazowej obliczane przez NBP delikatnie spadły i pozytywna ocena perspektyw inflacji nie uległa zmianie.
• Naszym zdaniem, inflacja osiągnęła tegoroczny szczyt w kwietniu i od maja rozpoczął się jej trend spadkowy, który będzie kontynuowany w najbliższych miesiącach, a nawet kwartałach. Prognozujemy, że w czerwcu inflacja spadnie do górnej granicy przedziału odchyleń od celu, a na przełomie III i IV kwartału spadnie poniżej 3%. Choć pod koniec tego roku możliwy jest ponowny wzrost, to zakładamy, że w przyszłym roku średnioroczna inflacja CPI będzie nieznacznie powyżej 2%.
• Ceny producenta spadły w maju o 0,3% m/m, obniżając roczną inflację PPI do 3,7% z 4,8% w kwietniu (oczekiwano 4,5%). Inflacja PPI na rynku krajowym, eliminująca wpływ osłabienia złotego na ceny eksportowe, była w maju zapewne jeszcze niższa po tym, jak w kwietniu spadła do 3,5% r/r.

Rząd przyjął nowelizację budżetu

• W dniu 7 lipca 2009 r. rząd przyjął projekt nowelizacji budżetu na 2009 r., podwyższając tegoroczny deficyt o 9 mld zł, do 27,2 mld zł. Według projektu nowelizacji, wpływy podatkowe w tym roku mają być niższe od zaplanowanych pierwotnie w ustawie budżetowej o 46,6 mld zł. Równocześnie dochody niepodatkowe mają być wyższe od pierwotnego planu o 8,3 mld zł (w tym wpływy z dywidend podwyższone o 5,3 mld zł, a pozostałe dochody niepodatkowe wyższe o 2,5 mld zł dzięki dodatnim różnicom kursowym w związku z realizacją dopłat z UE dla rolników). Dochody zagraniczne i środki z UE mają być wyższe o 8,1 mld zł dzięki wymianie na złote po wyższym niż wcześniej zakładano kursie euro.
• W sumie, dochody budżetu ogółem po nowelizacji będą niższe od tych z aktualnej ustawy budżetowej o 30,2 mld zł. Po stronie wydatków budżetu, oprócz oszczędności wygospodarowanych przez rząd już w styczniu na kwotę 19,7 mld zł (m.in. 9,7 mld zł w związku z przeniesieniem obowiązku finansowania wydatków na infrastrukturę drogową na rzecz KFD), rząd zaproponował dodatkowe cięcia wydatków w resortach o ok. 3 mld zł.
• Biorąc pod uwagę ostrożne prognozy makroekonomiczne MF, które stały się podstawą do nowelizacji, oceniamy, że budżet po zmianach będzie możliwy do zrealizowania bez kolejnych poprawek. Jednak „zakładka bezpieczeństwa” nie jest wcale duża, w związku z czym realizacja dochodów w kolejnych miesiącach powinna być uważnie śledzona.

Jakie podwyżki podatków w 2010 r.

• Rząd stanowczo wykluczył podwyżki podatków w tym roku, ale w 2010 r. może być bardzo trudno ich uniknąć. Jednak wprowadzenie zmian podatków nie będzie proste, ponieważ wymaga porozumienia z prezydentem albo odpowiedniej większości w Sejmie do odrzucenia jego weta. Tymczasem stanowiska poszczególnych partii w sprawie zmian podatkowych są bardzo zróżnicowane.
• Po spotkaniu z Prezydentem, premier Tusk powiedział, że rząd ma pakiet pomysłów, które mogą pozwolić uniknąć podwyżek podatków w 2010 r., m.in. przekazanie do budżetu zysku NBP za 2009 r. (ponad 10 mld zł) i zawieszenie obowiązku przeznaczania na obronę narodową 1,95% PKB. Te pomysły wymagają jednak po pierwsze zgody RPP, a po drugie – odpowiednich zmian ustawowych przed końcem roku.