Odpowiedzialność podatników VAT za „puste” lub fałszywe faktury to wciąż gorący temat. W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy takie faktury wystawi pracownik, bez wiedzy i zgody pracodawcy. Pojawia się wówczas pytanie, kto w takich przypadkach obowiązany jest do zapłaty kwoty podatku wskazanej na fakturze – pracodawca czy pracownik?
Faktura bez zgody i wiedzy pracodawcy
Problematyka faktur wystawianych przez nieuczciwych pracowników, bez zgody i wiedzy pracodawcy, niejednokrotnie była przedmiotem sporów. Spór rozstrzygnął TSUE w wyroku z 30 stycznia 2024 r. w sprawie C- 442/22, orzekając, że:
Artykuł 203 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: w sytuacji gdy pracownik podatnika podatku od wartości dodanej (VAT) wystawił fałszywą fakturę wykazującą VAT, posługując się tożsamością pracodawcy jako podatnika bez jego wiedzy i zgody, pracownika tego należy uznać za osobę wykazującą VAT w rozumieniu tego art. 203, chyba że podatnik ten nie dochował należytej staranności, rozsądnie wymaganej w celu kontrolowania działań wspomnianego pracownika.
Trybunał nie orzekł wprost, iż każdy przypadek wystawienia faktury przez pracownika posługującego się danymi pracodawcy bez jego zgody i wiedzy skutkuje obciążeniem tegoż pracownika obowiązkiem zapłaty VAT wykazanego w fakturze. Nie można bowiem uznać za działającego w dobrej wierze pracodawcy niedochowującego należytej staranności wymaganej w celu kontrolowania działań swojego pracownika, który wykorzystuje jego dane identyfikacyjne do sporządzania fałszywych faktur, służących popełnieniu oszustwa.
Jeżeli tak nie jest, to podatnik będzie zobowiązany do zapłaty VAT wykazanego w fakturach wystawionych przez tego pracownika.
Odpowiednia procedura może uchronić pracodawcę
Po wyroku TSUE, o którym mowa powyżej, zastosowanie norm art. 108 ust. 1 ustawy o VAT bezpośrednio do nieuczciwego pracownika wystawiającego fakturę jest już w określonych sytuacjach w pełni uzasadnione. Oczywiście każdorazowo wymagane będzie wykazanie dochowania należytej staranności w kontrolowaniu działań swoich pracowników.
Organy podatkowe nie mogą jednak stwierdzać całkowitej odpowiedzialności pracodawcy za nierzetelne faktury wystawione bez jego wiedzy i zgody przez nieuczciwego pracownika bez całościowej analizy okoliczności towarzyszących tym czynnościom. NSA w wyroku z 3 września 2024 r. (sygn. akt I FSK 1212/18) uznał, że nie można mówić o dochowaniu należytej staranności, gdy proceder trwał dłuższy czas (ponad trzy lata).
Warto doprecyzować wszystkie procedury wewnętrzne, określające zasady wystawiania faktur przez pracowników i ich odpowiedzialność w tym zakresie. Odpowiednie procedury, regulujące te kwestie w firmie, będą pomocne w zapobieganiu podobnym przypadkom, a w razie ich wystąpienia mogą uchronić przedsiębiorcę przed skutkami działań nieuczciwych pracowników. Przy wykazaniu dochowania należytej staranności w nadzorowaniu pracowników normy art. 108 ust. 1 ustawy o VAT nie obejmą bowiem pracodawcy, na którego danego wystawiono „puste” faktury, lecz pracownika dopuszczającego się oszustwa podatkowego.
www.inforlex.pl
Pozostałe 0% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratęMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.