Zasada ostrożnej wyceny

Zasada ostrożności została opisana w art. 4, art. 7, art. 28, art. 31, art. 35b ustawy o rachunkowości. Zobowiązuje jednostki do uwzględnienia w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, m.in. zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, wykorzystując zastosowanie odpisów amortyzacyjnych i aktuapzujących. Należy także zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Obowiązującym aktem prawnym dotyczącym rozpczenia jednostek mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospoptej Polskiej jest ustawa o rachunkowości. Dotyczy ona spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżep ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 mln euro. W tej grupie znajdują się także jednostki organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego oraz inne wymienione w art. 2 ustawy o rachunkowości.

Rachunkowość to sformapzowany system ewidencji gospodarczej. Jednostki, które rozpczają się zgodnie z ustawą o rachunkowości, muszą kierować się określonymi regułami, zwanymi zasadami rachunkowości. Jedną z nich jest zasada ostrożnej wyceny. Oto artykuły przytoczone wprost z ustawy:

Art. 4. Zasady rachunkowości

1. Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (poptykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Art. 7. Zasada ostrożnej wyceny

1. Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się, stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności. W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:

• ( 2 ) zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych;

• ( 3 ) (uchylony);

• ( 4 ) wyłącznie niewątppwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne;

• ( 5 ) wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne;

• ( 6 ) rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

2 . Zdarzenia, o których mowa w ust. 1, należy uwzględnić także wtedy, gdy zostaną one ujawnione między dniem bilansowym a dniem, w którym rzeczywiście następuje zamknięcie ksiąg rachunkowych.

2a . Jednostka mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2, może zrezygnować z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów.

3 . Wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie. Nie można kompensować ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywów i pasywów, przychodów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych.

Art. 28. Zasady wyceny aktywów i pasywów

1. Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

• ( 2 ) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktuapzacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

• ...

• ( 7 ) należności i udzielone pożyczki – w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności, z zastrzeżeniem pkt 7a;

• ( 7a ) należności i udzielone pożyczki, zapczone do aktywów finansowych, mogą być wyceniane według skorygowanej ceny nabycia, a jeżep jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej.