Zespół MDDP Business Consulting przeprowadził badanie „Ekspansja międzynarodowa polskich przedsiębiorstw – skala i charakter umiędzynarodowienia na podstawie działalności spółek giełdowych”. Rosnący eksport i bezpośrednie inwestycje zagraniczne wskazują na coraz silniejsze powiązanie rodzimych firm z globalnym ekosystemem gospodarczym. Obserwacje te stały się przyczynkiem do uruchomienia projektu badawczego. Jego celem było określenie rzeczywistej skali umiędzynarodowienia firm znajdujących się pod kontrolą polskiego kapitału właścicielskiego.
Poszukując odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące projektu badawczego, przeprowadzono krytyczną analizę dostępnych informacji statystycznych udostępnianych przez Główny Urząd Statystyczny oraz Narodowy Bank Polski. Analiza dotyczyła też rankingów i publikacji udostępnianych przez niezależne instytucje badawcze czy media.
Kluczowe elementy projektu
Kluczowym elementem projektu badawczego było zebranie bezpośrednich informacji na temat skali i formy działalności międzynarodowej ponad 120 największych polskich przedsiębiorstw notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Gwarancją rzetelności i obiektywności danych wejściowych było wykorzystanie jako podstawowego źródła informacji rocznych sprawozdań finansowych publikowanych przez nie zgodnie z wymogami narzucanymi przez instytucje nadzoru finansowego.
Podsumowanie wyników
1. Skumulowany wzrost przychodów zagranicznych w próbie objętej badaniem wyniósł w latach 2008–2012 aż 88% (CAGR 13,5%), podczas gdy przychody osiągane na rynku krajowym wzrosły w tym samym okresie jedynie o 20,2% (CAGR 3,7%). Najbardziej spektakularny wzrost przychodów zagranicznych odnotowany został w 2011 r., kiedy to sprzedaż poza granicami Polski wzrosła aż o 32,6%.
2. W próbie objętej badaniem połowa przedsiębiorstw osiągała co najmniej 18,8% swych przychodów na rynkach zagranicznych (średnia arytmetyczna udziału przychodów zagranicznych w całej próbie wynosiła 25,4%).
3. Jedynie 23% spółek uzyskało w 2012 r. przychody ze sprzedaży wyłącznie na terenie Polski lub udział przychodów związanych z rynkami zagranicznymi nie przekraczał 1%. Z drugiej strony, w przypadku aż 19% firm większość przychodów ze sprzedaży osiągnięta została poza granicami naszego kraju.
4. Wśród 121 przedsiębiorstw objętych badaniem aż 116 prowadziło działalność w formie grup kapitałowych, z czego 75 posiadało zagraniczne spółki zależne, a w przypadku 70 grup kapitałowych były to zagraniczne spółki zależne prowadzące działalność operacyjną zgodną z profilem jednostki dominującej.
5. 21% zagranicznych jednostek zależnych związanych z polskimi grupami kapitałowymi stanowiły podmioty specjalnego przeznaczenia, nieprowadzące działalności gospodarczej bądź powołane w celu zarządzania wartościami niematerialnymi i prawnymi (znaki towarowe, licencje).
6. Grupy kapitałowe posiadające zagraniczne spółki zależne notują wyraźnie wyższy udział sprzedaży zagranicznej (połowa firm należących do tej grupy osiąga co najmniej 31,9% przychodów poza granicami Polski; średnia arytmetyczna 34,5%) niż firmy, które posiadają jednostki zależne wyłącznie na terenie Polski (połowa firm osiąga mniej niż 2,8% swych przychodów na rynkach międzynarodowych; średnia arytmetyczna 11,9%,). Im większa liczba krajów, w których obecna jest dana grupa kapitałowa, tym większy udział sprzedaży zagranicznej (w grupie przedsiębiorstw posiadających spółki zależne w co najmniej 5 krajach mediana wynosiła 46,4%, a średnia arytmetyczna 48,1%).
7. Polskie grupy kapitałowe najczęściej posiadają spółki zależne w krajach ościennych (5 najczęściej wybieranych kierunków to Niemcy, Rosja, Ukraina, Czechy, Słowacja) lub państwach Europy Środkowo-Wschodniej posiadających relatywnie duży rynek wewnętrzny (Rumunia, Węgry). Stawkę 11 krajów, w których zainwestowało najwięcej rodzimych grup kapitałowych, uzupełniają Litwa, Wielka Brytania, Chiny oraz Austria.
8. Największy udział przychodów zagranicznych (około 40%) notują przedsiębiorstwa z sektora produkcyjnego (włączając IT) niezależnie od stopnia zaawansowania i złożoności oferowanych przez siebie produktów. Po drugiej stronie skali znajdują się firmy z branży telekomunikacyjnej, medialnej i energetycznej oraz przedsiębiorstwa handlowe, osiągające przeszło 90% swych przychodów na terenie Polski.
Pełen raport można pobrać ze strony: www.mddp-bc.pl.
