Dla przedsiębiorstw najważniejszym celem umożliwiającym przetrwanie na rynku jest niewątpliwie maksymalizacja zysków. Jednak celów jest zdecydowanie więcej, dąży się do osiągnięcia jednocześnie wielu celów tworzących tzw. wiązkę celów. Jakie są najważniejsze cele, do których powinno się dążyć? Jakie wskaźniki wybrać do pomiaru stopnia ich realizacji?

System firmowych celów i mierniki ich realizacji

W potocznym rozumieniu pojęcie „celu” oznacza zamierzenie, coś, co ma być osiągnięte w przyszłości. Cel wyraża sens istnienia człowieka, przedsiębiorstwa, dowolnego systemu społecznego. Natomiast z analitycznego punktu widzenia i w odniesieniu do zinstytucjonalizowanych form organizacyjnych, cel stanowi formalnie ustalone i przewidywane przedsięwzięcie, wynikające z potrzeb własnych systemu (przedsiębiorstwa) oraz z otoczenia, w którym ono funkcjonuje.

Cele wyrażają określone potrzeby, a równocześnie są ich konkretyzacją. Cele są opisywane przez zespół własności technicznych, ekonomiczno-produkcyjnych i użytkowych danego przedsięwzięcia wraz z odpowiadającymi im miernikami ilościowymi i jakościowymi (Stabryła 2000, s. 41).

Cel oznacza określony przedmiotowo i podmiotowo, przyszły, pożądany stan lub rezultat działania organizacji, możliwy (przewidziany) do osiągnięcia w terminie lub okresie mieszczącym się w przedziale czasu, objętym wieloletnim lub krótkookresowym planem działania. Każda organizacja dąży do osiągnięcia jednocześnie wielu celów tworzących tzw. wiązkę celów.

Nie tylko maksymalizacja zysku

Dla organizacji gospodarczych, takich jak funkcjonujące na rynku przedsiębiorstwo, najważniejszym celem umożliwiającym przetrwanie jest maksymalizacja zysku (Peszko 1997, s. 41–43). Cele organizacyjne to stany, które przedsiębiorstwo zamierza osiągnąć w określonym przedziale czasu. Cele wytyczają szerokie zamierzenia firmy i określone zadania, które wzmacniają jej zdolność przetrwania i ukierunkowują działania wszystkich członków. Traktując cel jako kamień milowy i punkt kontrolny w przyszłości, można powiedzieć, że wskazuje on drogę w kierunku urzeczywistniania wizji i służy jako punkt odniesienia podczas oceny wyniku podejmowanych działań. Osiągnięcie celów przez jednostkę pozwala jej zrealizować wizję (Prussak 2003, s. 73). Wśród celów przedsiębiorstwa można wymienić (Lendzion, Stankiewicz-Mróz 2005, s. 67):

  • misję (określenie, w jaki sposób organizacja chce służyć społeczeństwu),
  • cele kierunkowe pierwszego stopnia (stany, do których dąży organizacja jako całość),
  • cele kierunkowe drugiego stopnia (stany, do których dążą poszczególne części organizacji),
  • cele konkretne (formalnie określone zadania, które powinny być osiągnięte w wyznaczonym czasie).

Według innych autorów (Strużycki 2004, s. 108; Griffin 1996, s. 214; Griffin 2013, s. 178), wśród celów przedsiębiorstwa, adekwatnych do szczebli decyzyjnych, wyróżnia się:

  • podstawowy cel organizacji (misja),
  • cele strategiczne (ustalone na najwyższym szczeblu dla najwyższego kierownictwa organizacji),
  • cele taktyczne (ustalone na średnim szczeblu dla kierownictwa średniego szczebla organizacji),
  • cele operacyjne (ustalone na najniższym szczeblu dla kierownictwa niższego szczebla organizacji).

Pozostałe 70% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Zobacz również

Jak definiować i priorytetyzować projekty?

Jak definiować i priorytetyzować projekty?

Dzisiejszy świat biznesu prowadzi do paradoksu – to trudność pogodzenia nadmiaru informacji z koniecznością szybkiego podejmowania najlepszych decyzji. Przetrwanie przedsiębiorstwa zależy od umiejętności jego liderów do elastycznego reagowania na wyzwania rynku. W środowisku gwałtownych, turbulentnych zmian oraz konkurencji, lider, który potrafi czerpać informacje z wielu źródeł odniesie największy sukces.

Czytaj więcej

Dekarbonizacja a konkurencyjność przedsiębiorstw. Jak zmiany klimatu i Europejski Zielony Ład wpływają na oczekiwania wobec przedsiębiorstw?

Dekarbonizacja a konkurencyjność przedsiębiorstw. Jak zmiany klimatu i Europejski Zielony Ład wpływają na oczekiwania wobec przedsiębiorstw?

Emisje gazów cieplarnianych z działalności gospodarczej człowieka są główną przyczyną zmian klimatu i ryzyka z nimi związanego, których materializacja staje się dotkliwa dla przedsiębiorstw. Dodatkowo wprowadzane przez Unię Europejską regulacje prawne, które dążą do ograniczenia śladu węglowego, wymuszają na przedsiębiorstwach, wprowadzenie działań dążących do dekarbonizacji. Niektóre z nich już rozpoczęły działania redukujące emisję gazów cieplarnianych, przez co wyróżniają się swoim działaniem na rynku, budując przewagę konkurencyjną, rozumianą jako unikatową pozycję w sektorze w stosunku do konkurentów1.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.