Raportowanie danych niefinansowych. Wyzwanie dla kadry kierowniczej?

Tak naprawdę raport jest samą końcówką procesu, który rozpoczyna się od budowy zespołu interpersonalnego i przygotowania realnego harmonogramu prac wraz z ich zakresem. W kolejnej fazie konieczne staje się badanie istotności kluczowych informacji z punktu widzenia poszczególnych grup interesariuszy, szerzej opisane w dalszej części artykułu, a następnie identyfikacja i agregacja z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, danych przy zaangażowaniu w pracę nad raportem całego zespołu. Ważne jest też odpowiednie zaangażowanie zarządu, który powinien być informowany o postępie prac na każdym etapie budowy raportu. Przygotowanie danych do raportu i zrozumienie celowości jego ujawnienia jako informacji wypełniającej lukę informacyjną w kontekście danych finansowych i lukę wartości w kontekście wyceny rynkowej, wymaga zmiany mentalności poszczególnych pracowników już na samym początku projektu. Konieczne bowiem staje się utrzymanie bardzo dobrej komunikacji w zespole i budowa narzędzi informatycznych pozwalających na sprawne zbieranie danych, z uwzględnieniem taksonomii terminów stosowanych w raporcie oraz ustrukturyzowanie danych niefinansowych wedle przejrzystej koncepcji prezentacji informacji i wartości, z którymi identyfikuje się przedsiębiorstwo, osadzonych w kontekście prowadzonego biznesu. Wszystkie powyższe elementy determinują budowę dobrego raportu, a w konsekwencji zrozumienie jego treści przez czytelników. Tym samym efektywny proces raportowania powinien zostać poprzedzony kilkoma kluczowymi kwestiami, takimi jak: analiza wpływu, jaki przedsiębiorstwo wywiera na otoczenie, analiza dialogu prowadzonego z interesariuszami, ocena jakie informacje i gdzie są zbierane w spółce. Kluczowa staje się również kwestia funkcjonalności systemu informatycznego wdrożonego w spółce i tego, na ile umożliwia on automatyzację zbierania danych, zwłaszcza jeżeli chodzi o parametry potrzebne do wyliczenia wskaźników twardych: KPI, funkcjonujących w firmie procedur, polityk i ryzyk niefinansowych.

W dążeniu do profesjonalności procesu raportowania

Profesjonalność procesu raportowania jest pochodną dojrzałości organizacyjnej danego przedsiębiorstwa, a o jego sukcesie w znacznym stopniu decyduje zaangażowanie zarządu na każdym etapie procesu budowy raportu. Zasadne jest zatem, aby w trakcie zbierania danych powstał swoisty ślad rewizyjny, rozumiany jako kompendium danych bazowych w oparciu o które budowany będzie raport. Istotna staje się prezentacja nie pojedynczych liczb, wskaźników, a przedstawienie ich w ujęciu minimum dwuletnim – tak, aby możliwe było pokazanie trendów. Idealna natomiast byłaby sytuacja, w której czytelnik raportu mógłby wyłonić korelacje, jakie zachodzą pomiędzy danymi niefinansowymi i finansowymi, uwzględniając określony interwał czasowy. Innymi słowy, raport powinien odpowiedzieć na pytanie: jaki wpływ na późniejsze wyniki finansowe mają decyzje zarządcze w obszarze aprecjacji vs. deprecjacji aktywów niefinansowych? Dane pozafinansowe, kluczowe w powyższym procesie wnioskowania, są osadzone w definicyjnym i praktycznym rozumieniu kapitału intelektualnego firmy a jego rozumienie jest kluczem w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem w gospodarce cyfrowej. W kontekście zaś światowych trendów podejmowana społeczna odpowiedzialność biznesu w wymiarze zrównoważonego rozwoju, a tym samym gospodarki obiegu zamkniętego, studzi pokusy zarządów, które pragną maksymalizować funkcje zysku jako głównego celu funkcjonowania przedsiębiorstwa. Wymiar społeczny zmusza do refleksji której powinny poddać się zarządy pragnące być społecznie odpowiedzialne, co do siły wpływu wywieranego przez operacyjną działalność przedsiębiorstwa na takie obszary jak: środowisko, społeczność lokalna etc. Następnym krokiem powinna być weryfikacja strategii spółki i jej celów, które powinny ujmować zrównoważony rozwój, a to nic innego, jak odpowiedzialne gospodarowanie, które pozwala na ponowne odrodzenie się eksploatowanych zasobów, tak aby kolejne pokolenia mogły z nich korzystać.

Zgodnie z powyższą filozofią, spójność logiczna pomiędzy prezentowaną treścią, wskaźnikami twardymi a grafiką, powinna pozwolić czytelnikowi na dokonanie racjonalnego procesu analizy i wnioskowania, a w konsekwencji na ocenę zmian zachodzących w przedsiębiorstwie w obszarach objętych raportowaniem. Dla pełnego obrazu, konieczne więc staje się zidentyfikowanie kluczowych wskaźników efektywności KPI, budowa macierzy ryzyka i dokonywanie cyklicznej oceny prawdopodobieństwa materializacji danego ryzyka i skuteczności wdrażania adekwatnych działań prewencyjnych, które z jednej strony są objęte wymogiem raportowania, a z drugiej chronią zarząd przed odpowiedzialnością w kontekście mających wejść w życie nowych wymogów prawnych o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.