Wycena kapitału w przedsiębiorstwie – studium przypadku

Wybór ten uwarunkowany jest wieloma czynnikami, takimi jak:

→ forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa,

→ dostępność kapitału,

→ ryzyko,

→ cel inwestycyjny,

→ koszt kapitału.

Ważnym kryterium, jakie często biorą pod uwagę przedsiębiorcy podejmując decyzję o wyborze danego źródła, jest koszt pozyskania kapitału. Ma on też kluczowe znaczenie w dokonywaniu wyboru inwestycji. Dlatego istotna jest umiejętność wyznaczenia zarówno kosztu kapitału własnego, jak i obcego.

Przez koszt kapitału w przedsiębiorstwie rozumie się oczekiwaną przez dawców kapitału stopę zwrotu z kapitału zainwestowanego przy danym poziomie ryzyka, jaki towarzyszy działalności przedsiębiorstwa.

W przypadku kapitału obcego będzie to oczekiwana stopa zwrotu skorygowana o wartość tarczy podatkowej. Zastosowanie własnych środków finansowych wiąże się z poniesieniem kosztów w tym sensie, że zainwestowane fundusze mogłyby być zaangażowane w inny sposób, o wyższej dochodowości.

Koszt użycia kapitału własnego należy postrzegać jako koszt utraconych możliwości lub koszt alternatywny.

Istnieją także modele, z pomocą których możliwe jest oszacowanie kosztu kapitału własnego, np. kosztu kapitału pochodzącego z emisji akcji.

Wycena kosztu kapitału

Wycena kosztu kapitału własnego jest trudniejsza niż kapitału obcego. Wśród modeli, które umożliwiają wycenę kosztu kapitału własnego, najczęściej wymieniane są:

( A ) model wzrostu dywidendy,

( B ) model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM),

( C ) metoda premii z tytułu ryzyka, zwana również metodą arbitrażu cenowego.

Zakładając, że dywidendy przypadające na jedną akcję będą wzrastać z roku na rok w jednakowym tempie, to stosując model Gordona koszt kapitału własnego pochodzącego z akcji zwykłych można obliczyć:

KAZ = DIVi / PO + g

gdzie:

Po – cena rynkowa akcji,

DIVi – wartość dywidendy w danym roku,

g – współczynnik wzrostu dywidendy.

Natomiast współczynnik wzrostu dywidendy obliczyć można za pomocą następującej formuły:

g = (1 – DIVi / EPS) × ROE

Do wyznaczania kosztu kapitału własnego coraz częściej w praktyce stosowany jest model rynku kapitałowego zwany modelem CAPM (capital assets pricing model). Model CAPM opisuje następująca formuła:

ke = rrf + β (rm – rrf)

gdzie:

ke – koszt kapitału własnego,

rrf – stopa zwrotu wolna od ryzyka,

rm – rynkowa stopa zwrotu z portfela inwestycyjnego,

β – współczynnik ryzyka właściwy dla danego przedsiębiorstwa,

(rm – rrf ) – premia za ryzyko.

Kolejną z metod szacowania kapitału własnego jest model oparty o szacowaniu premii za ryzyko (ATP – arbitrage pricing theory). Zakłada on, że koszt kapitału własnego jest równy stopie zwrotu z inwestycji w obligacje danego przedsiębiorstwa, powiększonej o premię za ryzyko, jakie ponoszą akcjonariusze w porównaniu z ryzykiem wierzycieli:

Ke = rd + PR

gdzie:

rd – stopa zwrotu z obligacji danego przedsiębiorstwa,

PR – premia za ryzyko.