Pojęcie umów o świadczenie usług
Jeżeli chodzi o określenie terminu „usługi”, to stanowi to fundamentalny problem. Usługi polegają na świadczeniu dla pewnej osoby i w jej interesie czynności na podstawie umowy. Jest to jednak określenie zbyt obszerne, dlatego należy je zawęzić przez wskazanie, jakie świadczenie nie jest usługą. Chodzi tu o świadczenie, które polega na przeniesieniu prawa, posiadania, zapłacie ceny lub wynagrodzenia albo oddania rzeczy, praw, pieniędzy do czasowego używania innej osobie. 1. Usługa jest tak samo definiowana w orzecznictwie, czego dowodzi niniejsza sentencja wyroku: „Świadczeniem usług może być zarówno wykonywanie czynności faktycznych, jak i prawnych. Jednakże spod dyspozycji art. 750 k.c. wyłączone są umowy o świadczenie usług polegających na dokonywaniu czynności prawnych. W związku z tym należy przyjąć, że przepis art. 750 k.c. ma zastosowanie do umów o świadczenie usług, polegających na dokonywaniu czynności faktycznych”. Z powyższego wynika, że w art. 750 k.c. chodzi o usługi, które polegają na świadczeniu w interesie innej osoby oznaczonych czynności faktycznych oraz zespołu czynności prawnych i faktycznych. Umowy te nie mogą być uregulowane innymi przepisami, co oznacza, że chodzi o umowy nienazwane (mieszane), które przewidują świadczenie usług.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2015 r. (II CSK 783/14) czynności mieszczące się w pojęciu „usługi” to czynności indywidualnie oznaczone, np. leczenie chorego, udzielanie porad prawnych z pewnego obszaru prawa, wykonywanie oznaczonych czynności reklamowych. Także umowa stałego zlecenia powinna określać, jakie czynności prawne, faktyczne lub usługi ma dokonać przyjmujący zlecenie dla dającego zlecenie. Natomiast Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 września 2012 r. (I ACa 222/12) stwierdził, że usługa może polegać na dokonaniu jednej czynności, kilku czynności lub czynności wykonywanych ciągle.
Osiągnięcie rezultatu wykonywanych przez dłużnika czynności nie może być elementem umowy o świadczenie usług, bo tym różni się ona od umowy o dzieło. Wykonywanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie, jest cechą umów o świadczenie usług nieuregulowanych innymi przepisami. Jednym z kryteriów służących odróżnieniu umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług nieuregulowanych w innych przepisach jest także poddanie wyniku umowy sprawdzianowi dokonanemu pod kątem tego, czy można mówić o istnieniu wad fizycznych. Przy ocenie, z jaką umową mamy do czynienia, liczy się jej treść, a nie samo nazwanie umowy umową o dzieło2.
Kolejnym zagadnieniem jest odpowiednie stosowanie przepisów o zleceniu do umów o świadczenie usług nieuregulowanych w przepisach szczególnych. Stosowanie odpowiednie oznacza konieczność uwzględnienia specyfiki konkretnej umowy. Może więc wchodzić w grę stosowanie określonych przepisów wprost, z dostosowującymi do okoliczności modyfikacjami, a nawet wyłączenie stosowania pewnych przepisów z uwagi na odmienne cechy danego przypadku, wynikające ze swobodnego ukształtowania przez strony stosunku prawnego. Niewątpliwie umowa o świadczenie usług audytu należy do umów nienazwanych w przepisach Kodeksu cywilnego.
Pozostałe 53% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
