Bank jest specyficzną instytucją finansową – pośredniczącą, umożliwiającą wykorzystanie środków pieniężnych tych klientów, którzy mają nadwyżki kapitałowe przez tych klientów, którzy mają niedostatek środków kapitałowych. Prowadzi działalność polegającą na udzielaniu kredytów, przyjmowaniu depozytów oraz innych czynności wymienionych w statucie. Bank ponosi koszty związane z normalną działalnością operacyjną, a do celów zarządzania kosztami wykorzystuje rachunek kosztów.
Koszty i ich klasyfikacja w banku komercyjnym
Specyfika działalności banku determinuje występowanie charakterystycznych grup i klasyfikacji kosztów, co przedstawiono w tabeli 11.
W banku komercyjnym koszt pozyskania pieniądza zależy od źródeł pochodzenia gotówki. Zasób pieniądza może pochodzić z dwóch źródeł:
- kapitału własnego,
- kapitału obcego.
Kosztem kapitału własnego jest suma wolnej od ryzyka stopy zwrotu z papierów wartościowych oraz premii za ryzyko. Kosztem nabycia pieniądza w postaci kapitałów obcych jest płacona za nie szeroko rozumiana cena, zazwyczaj w formie oprocentowania. Do kolejnej grupy kosztów w banku należy zaliczyć te związane z funkcjonowaniem banku, takie jak (rysunek 1):
- koszty osobowe,
- koszty rzeczowe.
|
Lp. |
Klasyfikacja |
Charakterystyka/wyszczególnienie |
|
1. |
|
Materiały bezpośrednie, robocizna bezpośrednia, podatki, ubezpieczenia, koszty rozmów telefonicznych. Koszty pełne to suma kosztów stałych i zmiennych. |
|
2. |
|
Koszty produktu bankowego np. koszty wynagrodzenia kasjera bankowego. Koszty okresu to koszty finansowe, koszty wynagrodzenia prezesa zarządu. |
|
3. |
|
Koszty stałe to koszty najmu pomieszczeń, amortyzacja urządzeń. Koszty zmienne to koszty w postaci odsetek, których wielkość rośnie liniowo wraz z wielkością aktywów. Koszty mieszane to koszty inspekcji czy nadzoru. |
|
4. |
|
Koszty kontrolowane to np. koszty zużycia materiałów biurowych. Koszty niekontrolowane to koszty, na które nie można wpływać w krótkim okresie, np. koszty najmu. |
|
5. |
|
Koszty niezapadłe w bankach to koszty, które wymagają zaangażowania istniejących zasobów, np. podatki i ubezpieczenia. Koszty zapadłe to koszty, które zostały już poniesione, np. koszty nabytego wyposażenia. |
|
6. |
|
Koszty przyrostowe to np. koszty związane z zatrudnieniem dodatkowego kasjera, czy też wynajmu dodatkowej sali operacyjnej. Kosztem utraconych korzyści będzie stopa procentowa kredytów udzielonych firmom w przypadku, gdy bank udzielił kredytu osobom fizycznym, tracąc możliwość udzielenia pożyczki czy kredytu przedsiębiorstwu. |
|
7. |
|
Przykładem kosztów przypisanych jest używanie przez bank budynku, którego jest właścicielem. Bank mógłby teoretycznie taki budynek wydzierżawić osobie trzeciej, a jeżeli tego nie robi, to czynsz za ten budynek jest kosztem przypisanym. |
|
8. |
|
Koszt znaczący to koszt oczekiwany w przyszłości. |
|
9. |
|
Koszty rzeczywiste zostały poniesione. To koszty historyczne. Koszty standardowe to określony przez bank poziom kosztów, który powinien być dotrzymany. |
|
10. |
|
Koszty możliwe do uniknięcia to np. koszty obrotu czekowego. Koszty niemożliwe do uniknięcia to koszty ponoszone na Bankowy Fundusz Gwarancyjny. |
|
11. |
|
Koszty wspólne to koszty działalności i usług dzielonych między różne jednostki organizacyjne. |
|
12. |
|
Koszty obciążające wynik przeciwstawia się przychodom, obniżają zysk banku. Koszty aktywowane to koszty, których w danym okresie sprawozdawczym nie można przeciwstawić przychodom. |
|
13. |
|
Koszty uzależnione od okresu świadczenia usług bankowych. |
|
14. |
|
Koszty przeciętne to koszty całkowite podzielone przez liczbę świadczonych usług bankowych. Koszt marginalny to koszt wyprodukowania jednej jednostki świadczonych usług. |
Pozostałe 65% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
