Optymalizacja procesów logistycznych w przedsiębiorstwie z wykorzystaniem rachunku kosztów działań – cz. 2

Metoda rachunku kosztów działań w pierwszej kolejności definiuje strukturę procesów biznesowych, a następnie poszczególnych działań. Rachunek kosztów działań koncentruje się przede wszystkim na poprawnie przypisanych kosztach ogólnych, które często są alokowane na podstawie kosztów bezpośrednich lub bezpośrednio przepracowanych godzin. W artykule pokazane zostały możliwości wykorzystania rachunku kosztów działań do lepszej kalkulacji kosztów logistycznych magazynowania u dostawcy.

Jednym z podstawowych założeń przy planowaniu usług logistycznych jest kwestia tworzenia wartości nie tylko dla klienta końcowego, ale dla wszystkich zainteresowanych stron, w tym dla uczestników danego łańcucha dostaw. Warunkiem wstępnym oceny efektywności wszystkich działań jest monitorowanie kosztów w ramach łańcucha dostaw, w tym także u dostawców usług logistycznych.

Pomimo świadomości przyjęcia powyższych założeń, stale rosnącej wiedzy managerskiej, dążenia kierownictw firm do efektywnego zarządzania procesami – zastosowanie metodyki ABC (Activity Based Costing) pochłania niewiele uwagi w świecie logistycznym, zwłaszcza, jeżeli porównamy to do takich czynników, jak gwałtownie rozwijająca się technologia, wzrost znaczenia e-commerce, czy też tworzenie rozwiązań dystrybucji wielokanałowej (omnichannel), które pochłaniają większość zasobów kreatywnych w obszarach łańcuchów dostaw. Nie umniejsza to jednak rangi posiadania efektywnego rachunku kosztów działań.

Zdefiniowanie procesów logistycznych w przedsiębiorstwie

Podstawowym krokiem, służącym monitorowaniu i ocenie kosztów logistycznych w celu wspomagania procesów decyzyjnych jest zdefiniowanie procesów logistycznych, gdzie dane koszty alokowane są do całkowitych kosztów logistyki i przypisywane poszczególnym obiektom kosztowym, takim jak działy, procesy, zlecenia, usługi, produkty etc.

Magazynowanie (oraz transport) to integralne części procesu logistycznego, a kwestią kluczową jest efektywne wykorzystanie zarówno czasu, jak również przestrzeni magazynowej oraz ładunkowej, z naciskiem na wszelkie czynności magazynowe, transportowe i pomocnicze, takie jak przyjęcie towaru do magazynu, składowanie, montaż (coraz częściej zacierające się przyporządkowanie tych czynności do procesów produkcyjnych lub logistycznych), kompletowanie, pakowanie, realizacja zleceń, załadunek oraz dostawa do klienta.

W coraz bardziej konkurencyjnym otoczeniu biznesowym jasne staje się, że tylko przedsiębiorstwa, które mają aktualny oraz dokładny pomiar kosztów na poziomie poszczególnych działań, przypisane do klienta czy produktu, są w stanie efektywnie konkurować, a w ostatecznym rezultacie budować przewagę konkurencyjną, pozwalającą im przetrwać w dłuższym horyzoncie czasowym.

Magazyn czasami postrzegany jest jako „węzeł” w systemie logistycznym. W tym ujęciu wstrzymuje on lub przerywa przepływ towarów. Takie podejście do operacji magazynowych i samej powierzchni magazynowej powoduje negatywne nastawienie do kosztów, związanych z utrzymywaniem zapasów, co z kolei pociąga za sobą dążenie do ich obniżenia lub wręcz wyeliminowania, co czasami prowadzić może do katastrofalnych skutków, wyrażających się brakiem komponentów do produkcji, niemożliwością realizacji zamówień, brakami towarowymi oraz różnorodnymi karami. Na przeciwnym biegunie możemy zauważyć tendencję do traktowania magazynu jako miejsca gwarantującego ciągłość produkcji oraz sprzedaży (100% realizacji), co za sobą pociąga utrzymywanie wysokich stanów magazynowych, czemu często towarzyszą duże straty finansowe. Większość przedsiębiorstw znajduje się pomiędzy tymi dwoma skrajnymi podejściami, dążąc do składowania towarów w takich ilościach, aby koszty magazynowania zostały zrekompensowane korzyściami, wynikającymi z utrzymywania zapasów.