Każda organizacja w swojej normalnej, codziennej biznesowej rzeczywistości boryka się z podejmowaniem decyzji odnośnie inwestycji i zakupów bieżących. Konfrontacja obu zagadnień jest z reguły bardzo kłopotliwa dla kadry zarządzającej, bo określa kierunek, w którym spółka chce się poruszać. Z jednej strony wizjonerzy będą namawiać do inwestycji w nową linię produkcyjną, robotyzację czy automatyzację procesów, a z drugiej strony osoby bardziej pragmatyczne, chcąc zabezpieczyć obecną sytuację biznesową, będą chciały skupić się na codziennych procesach zakupowych. CAPEX i OPEX, bo o nich tutaj mowa, opowieść o stąpaniu po granicy, raz w lewo, a raz w prawo, w zależności od wizji i strategii zarządzających. Ale czy na pewno? Czy nie można tych dwóch pojęć jakoś pogodzić?
Było trochę o inwestycjach, było trochę o zakupach. Padły terminy CAPEX i OPEX, więc teraz trzeba byłoby wyjaśnić czym w zasadzie są oba pojęcia. CAPEX (Capital Expenditure), co w języku polskim oznacza „wydatki kapitałowe”, to inwestycje w kapitał lub środki trwałe, których dokonuje przedsiębiorstwo w celu nabycia, utrzymania lub ulepszenia swoich aktywów trwałych. Nakłady inwestycyjne (CAPEX) to główne zakupy dokonywane przez firmę, które są przeznaczone do długotrwałego użytkowania. Nakłady inwestycyjne obejmują nabycie środków trwałych (materialnych, np. maszyn lub wartości niematerialnych, np. patentów), naprawienie problemów ze składnikiem aktywów, przygotowanie składnika aktywów do użytku w działalności gospodarczej, odtworzenie nieruchomości w celu dodania wartości lub przystosowanie do nowego lub innego zastosowania. Przyszłość firmy, jej rozwój i generowane przez nią przepływy pieniężne będą zależały od dokonanych inwestycji. CAPEX jest więc bardzo istotnym elementem działalności przedsiębiorstwa. Dostarcza informacji o tym, czy firma inwestuje w celu dalszego rozwoju, czy po prostu w celu utrzymania się na rynku. Wydatki inwestycyjne nie mogą być odliczane od dochodu dla celów podatkowych, podczas gdy wydatki operacyjne mogą być odliczane od podatków.
Po drugiej stronie barykady stoi, wydawałoby się młodszy brat OPEX, czyli Operating Expenditure. Koszty operacyjne (OPEX) to codzienne wydatki, które firma ponosi, aby utrzymać swoją działalność operacyjną. Wydatki operacyjne obejmują opłaty licencyjne, konserwację i naprawy, reklamę, wydatki biurowe, materiały eksploatacyjne, opłaty adwokackie i prawne, media, takie jak telefon, ubezpieczenie, zarządzanie nieruchomościami, podatki od nieruchomości, koszty podróży i pojazdów, prowizje leasingowe, wynagrodzenia, surowce.
CAPEX w opozycji do OPEX?
W biznesie koszty operacyjne to te, które są ponoszone w sposób ciągły, np. sprzedaż i administracja czy badania i rozwój. Krótko mówiąc, są to środki zainwestowane przez firmę w celu przekształcenia zapasów w produkt. W żargonie ekonomicznym CAPEX stoi zwykle w opozycji do OPEX, ponieważ obniżenie wydatków operacyjnych zwiększa wydatki kapitałowe. Jest to bezpośrednio związane z innowacyjnością i tworzeniem nowych technologii, które są zazwyczaj droższe od istniejących. Mają one jednak tę zaletę, że są mniej kosztowne w eksploatacji i bardziej wydajne. Jednak koncentrowanie się wyłącznie na kosztach operacyjnych nie zawsze prowadzi do uzyskania towarów wysokiej jakości o niskich początkowych kosztach wdrożenia, które z czasem zwracają się zarówno pod względem finansowym, jak i środowiskowym.
Wydatki kapitałowe to główne zakupy, które zostaną wykorzystane po bieżącym okresie rozliczeniowym, w którym zostały zakupione. Koszty operacyjne to codzienne wydatki, których celem jest utrzymanie firmy w ruchu. Ze względu na ich różne atrybuty, każdy jest obsługiwany w inny sposób. OPEX to wydatki krótkoterminowe i zazwyczaj zużywają się w okresie rozliczeniowym, w którym zostały zakupione. Oznacza to, że są wypłacane co tydzień, co miesiąc lub co rok. Koszty OPEX są opłacane z góry, od razu. Zwroty z CAPEX trwają dłużej, aby zrealizować na przykład maszyny do nowego projektu, podczas gdy zwroty z OPEX są znacznie krótsze, takie jak praca, którą pracownik wykonuje na co dzień, aby zarobić na swoje wynagrodzenie. Jeśli firma zdecyduje się wydzierżawić sprzęt zamiast kupować go jako nakład inwestycyjny, koszt leasingu zostanie zaklasyfikowany jako koszt operacyjny.
Pozostałe 67% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
