Ceny transferowe w praktyce

Zasady stosowania cen transferowych zostały uregulowane w przepisach podatkowych. Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT (art. 23m ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT), cena transferowa oznacza rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy.

Metody weryfikacji ceny transferowej

Na podmiotach powiązanych (t.j. podmiotach, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot oraz spółkach osobowych i ich wspólnikach) ciąży obowiązek ustalania cen transferowych na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Jeżeli w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane i w wyniku tego podatnik PIT/CIT wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, wówczas organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika PIT/CIT, bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Ceny transferowe podlegają weryfikacji przy zastosowaniu metody najbardziej odpowiedniej w danych okolicznościach, wybranej spośród następujących technik:

→ porównywalnej ceny niekontrolowanej (polegającej na porównaniu ceny przedmiotu transakcji kontrolowanej, oznaczającej identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań – z ceną stosowaną w porównywalnych transakcjach przez podmioty niepowiązane i ustaleniu na tej podstawie wartości rynkowej przedmiotu transakcji kontrolowanej. Porównania dokonuje się na podstawie cen, jakie stosuje dany podmiot na porównywalnym rynku z podmiotami niepowiązanymi – wewnętrzne porównanie cen – lub w oparciu o ceny, jakie stosują w porównywalnych transakcjach niepowiązane podmioty – zewnętrzne porównanie cen),

→ ceny odprzedaży (polegającej na kalkulacji ceny zakupu towaru lub usługi od podmiotu powiązanego w drodze obniżenia ceny sprzedaży tego towaru lub tej usługi podmiotowi niepowiązanemu o marżę ceny odprzedaży. Marża ceny odprzedaży powinna zapewnić podmiotowi odprzedającemu pokrycie jego kosztów bezpośrednich i pośrednich, związanych z odprzedażą przedmiotu transakcji kontrolowanej oraz zapewnić zysk odpowiedni do pełnionych przez ten podmiot funkcji, angażowanych aktywów i ponoszonego ryzyka. Rynkową wartość marży ceny odprzedaży ustala się poprzez odniesienie do poziomu marży, jaką podmiot powiązany stosuje w porównywalnych transakcjach zawieranych z podmiotami niepowiązanymi lub marży stosowanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niepowiązane),

→ koszt plus (polegającej na ustaleniu ceny przedmiotu transakcji kontrolowanej na poziomie sumy bazy kosztowej i narzutu zysku, kalkulowanego w odniesieniu do bazy kosztowej. Przez bazę kosztową rozumie się sumę kosztów bezpośrednio związanych albo sumę kosztów bezpośrednio lub pośrednio związanych z wytworzeniem we własnym zakresie lub nabyciem przedmiotu transakcji kontrolowanej. Rynkową wartość narzutu zysku w stosunku do określonej bazy kosztowej ustala się poprzez odniesienie do poziomu narzutu zysku, jaki ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach z podmiotami niepowiązanymi
w odniesieniu do takiej samej bazy kosztowej lub narzutu zysku stosowanego w porównywalnych transakcjach przez podmioty niepowiązane, w odniesieniu do porównywalnej bazy kosztowej),

→ marży transakcyjnej netto (polegającej na określeniu wskaźnika finansowego, odzwierciedlającego relację marży zysku netto, jaką uzyskuje podmiot powiązany w transakcji kontrolowanej, do odpowiedniej bazy. Marżę zysku netto określa się poprzez odliczenie od przychodu osiągniętego w wyniku transakcji kontrolowanej kosztów związanych z realizacją tej transakcji. Jeżeli na potrzeby kalkulacji marży zysku netto zasadne jest uwzględnienie kosztów, których przypisanie bezpośrednio do danej transakcji nie jest możliwe, przypisania takich kosztów dokonuje się za pomocą zastosowania klucza alokacji, który w racjonalnie najlepszy sposób odzwierciedla
proces tworzenia wartości w transakcji kontrolowanej. Bazę mogą stanowić przychody, koszty lub aktywa. Wyboru odpowiedniego wskaźnika finansowego dokonuje się przy uwzględnieniu specyfiki branży oraz istotnych okoliczności transakcji),

→ podziału zysku (polegającej na określeniu łącznego zysku, jaki w związku z daną transakcją kontrolowaną osiągnęły podmioty powiązane oraz podziału tego zysku między te podmioty w takiej proporcji, w jakiej dokonałyby tego podziału podmioty niepowiązane, w szczególności uwzględniając pełnione przez strony transakcji kontrolowanej funkcje, angażowane aktywa i ponoszone ryzyka. Podziału zysku dokonuje się poprzez określenie przychodów uzyskanych przez każdy z podmiotów powiązanych oraz poniesionych kosztów związanych z daną transakcją kontrolowaną. W przypadku, gdy tak określone koszty przekraczają związaną z nimi sumę przychodów, wówczas podziałowi podlega strata. Podziału zysku dokonuje się za pomocą analizy rezydualnej lub analizy udziału).

Przy wyborze metody najbardziej odpowiedniej w danych okolicznościach należy uwzględnić warunki, jakie zostały ustalone lub narzucone między podmiotami powiązanymi, dostępność informacji niezbędnych do prawidłowego zastosowania metody, a także specyficzne kryteria jej zastosowania.