Możliwości w zakresie wsparcia dla nowych inwestycji

Okres udzielania pomocy dla nowych inwestycji

Kolejną zmianą jest określanie okresu korzystania ze zwolnień podatkowych (dotychczas okres korzystania przez danego przedsiębiorcę ze zwolnienia podatkowego wynikał z końcowej daty funkcjonowania specjalnej strefy ekonomicznej). Okres ten wynika obecnie z decyzji o wsparciu, która wydawana jest na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 15 (zob. art. 13 ust. 3 ustawy o wspieraniu inwestycji). Przy tym w przypadku inwestycji realizowanej na terenie, na którym 30 czerwca 2018 r. ustanowiona była specjalna strefa ekonomiczna, decyzja jest wydawana na 15 lat (zob. art. 13 ust. 5 ustawy o wspieraniu inwestycji).

Zasady udzielania wsparcia

Decyzja o wsparciu jest wydawana w odniesieniu do nowej inwestycji po spełnieniu przez nią wielu kryteriów, które mają na celu weryfikację, czy inwestycja przysłuży się rozwojowi gospodarczo-społecznemu kraju. Kryteria te określi rozporządzeniem Rada Ministrów (zob. art. 14 ust. 3 ustawy o wspieraniu inwestycji). Decyzja ta poza okresem jej obowiązywania określa przedmiot działalności gospodarczej oraz warunki, które przedsiębiorca jest obowiązany spełnić, dotyczące:

1. zatrudnienia przez przedsiębiorcę w związku z nową inwestycją, przez określony czas, określonej liczby pracowników;
2. poniesienia przez przedsiębiorcę w określonym terminie kosztów kwalifikowanych nowej inwestycji;
3. terminu zakończenia realizacji nowej inwestycji, po upływie którego koszty inwestycji poniesione przez przedsiębiorcę nie mogą być uznane jako koszty kwalifikowane;
4. maksymalnej wysokości kosztów kwalifikowanych, jakie mogą być uwzględnione przy określeniu maksymalnej wysokości pomocy publicznej;
5. kryteriów ilościowych i kryteriów jakościowych, do których spełnienia zobowiązał się przedsiębiorca;
6. terenu, na którym nowa inwestycja zostanie zrealizowana z uwzględnieniem danych ewidencyjnych nieruchomości (zob. art. 15 ustawy o wspieraniu inwestycji).

Zwolnienie od podatku

Wsparcie na realizację nowej inwestycji jest udzielane w formie zwolnienia od podatku dochodowego (zob. art. 3 ustawy o wspieraniu inwestycji).

Jak zostało wskazane, wsparcie na realizację nowej inwestycji jest udzielane w formie zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnienie to określają dodane z 30 czerwca 2018 r. przepisy art. 17 ust. 1 pkt 34a u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 1 pkt 63b u.p.d.o.f. Na ich podstawie zwolnione od podatku dochodowego są dochody podatników uzyskane z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, przy czym:

1. wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy, dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej wysokości, zgodnie z odrębnymi przepisami;
2. zwolnienie przysługuje podatnikowi wyłącznie z tytułu dochodów uzyskanych na terenie określonym w decyzji o wsparciu (zob. art. 17 ust. 4 u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5a u.p.d.o.f.).

30 czerwca 2018 r. dodane również zostały przepisy określające zasady postępowania w przypadku prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej również poza terenem specjalnej strefy ekonomicznej określonym w zezwoleniu lub terenem określonym w decyzji o wsparciu. W takich przypadkach – jak stanowią art. 17 ust. 6a u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5ca u.p.d.o.f. – działalność prowadzoną na terenie strefy lub na terenie określonym w decyzji o wsparciu wydziela się organizacyjnie, a wielkość zwolnienia określa się na podstawie przychodów i kosztów uzyskania przychodów jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność określoną w zezwoleniu lub w decyzji o wsparciu. W przypadkach takich przy ustalaniu wielkości zwolnienia od podatku dochodowego przysługującego przedsiębiorcy do transakcji między tą jednostką organizacyjną a pozostałą częścią przedsiębiorstwa podatnika odpowiednio stosuje się przepisy art. 11 u.p.d.o.p. oraz art. 25 u.p.d.o.f., a więc przepisy o skutkach transakcji dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi (zob. art. 17 ust. 6b u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5cb u.p.d.o.f.).

Wygaśnięcie lub uchylenie prawa do korzystania ze zwolnienia

Prawo do korzystania z tego zwolnienia wygasa z upływem okresu, na jaki została wydana decyzja o wsparciu, jak również w przypadku uchylenia decyzji o wsparciu lub stwierdzenia jej nieważności (zob. art. 17 ust. 1 ustawy o wspieraniu inwestycji).

Dodać należy, że do uchylenia decyzji o wsparciu uprawniony jest minister właściwy do spraw gospodarki. Jest tak – jak stanowi art. 17 ust. 2 ustawy o wspieraniu inwestycji – jeżeli przedsiębiorca:

1. zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu na terenie wskazanym w decyzji o wsparciu lub
2. rażąco uchybił warunkom określonym w decyzji o wsparciu, lub
3. nie usunął uchybień w realizacji warunków, o których mowa w pkt 2, stwierdzonych w toku kontroli, o której mowa w art. 22 ustawy o wspieraniu inwestycji, w terminie do ich usunięcia wyznaczonym w wezwaniu ministra właściwego do spraw gospodarki.

W przypadkach takich przedsiębiorca jest obowiązany do zwrotu pomocy publicznej. Do dnia zwrotu tej pomocy przedsiębiorcy nie może zostać wydana nowa decyzja o wsparciu (zob. art. 18 ust. 1 ustawy o wspieraniu inwestycji).

W razie uchylenia decyzji o wsparciu podatnik traci prawo do zwolnienia i jest obowiązany do zapłaty podatku na zasadach określonych, odpowiednio, w art. 17 ust. 6 u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5c u.p.d.o.f. (zob. art. 17 ust. 5 u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5b u.p.d.o.f.), a więc w terminie właściwym do rozliczenia zaliczki za pierwszy okres przypadający do wpłaty zaliczki następujący po miesiącu, w którym wystąpią te okoliczności, a gdy utrata prawa nastąpi w ostatnim miesiącu roku podatkowego – w zeznaniu rocznym. Kwotę podatku należnego do zapłaty stanowi:

1. podatek niezapłacony od dochodu osiągniętego z działalności gospodarczej określonej w uchylonej decyzji o wsparciu – jeśli podatnik korzystał z pomocy publicznej udzielonej w formie zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34a u.p.d.o.p. lub art. 21 ust. 1 pkt 63b u.p.d.o.f., wyłącznie w ramach jednej decyzji, lub
2. kwotę w wysokości stanowiącej maksymalną dopuszczalną pomoc publiczną określoną w uchylonej decyzji o wsparciu – jeśli podatnik korzystał z pomocy publicznej udzielonej w formie zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34a u.p.d.o.p. lub art. 21 ust. 1 pkt 63b u.p.d.o.f., w ramach więcej niż jednej decyzji o wsparciu albo w ramach zezwolenia lub zezwoleń na prowadzenie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej i decyzji o wsparciu.

Mała klauzula antyoptymalizacyjna

30 czerwca 2018 r. do przepisów u.p.d.o.p. oraz u.p.d.o.f. dodana również została mała klauzula antyoptymalizacyjna. Klauzula ta – jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy o wspieraniu nowych inwestycji – „ma służyć wyeliminowaniu fikcyjnych uzgodnień, które nie odzwierciedlają rzeczywistości gospodarczej i stosowane są wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowej”. Klauzula stanowi przepis określający, kiedy nie stosuje się zwolnień od podatku dochodowego obejmujących:

1. dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, oraz
2. dochody uzyskane z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu.

   Zwolnienia te – jak wynika z art. 17 ust. 6c u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5cc u.p.d.o.f. – nie są stosowane, jeżeli:

1. osiągnięcie dochodów z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu lub z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej następuje w związku z zawarciem umowy lub dokonaniem innej czynności prawnej lub wielu powiązanych czynności prawnych, dokonanych przede wszystkim w celu uzyskania zwolnienia od podatku dochodowego, lub
2. czynności, o których mowa w pkt 1, nie mają rzeczywistego charakteru, lub
3. podatnik korzystający z tych zwolnień dokonuje czynności prawnej lub wielu powiązanych czynności prawnych, w tym związanych z działalnością nieobjętą tymi zwolnieniami, których głównym lub jednym z głównych celów jest uniknięcie opodatkowania lub uchylenie się od opodatkowania.

W przypadkach takich podatnik traci prawo do zwolnienia podatkowego z dniem dokonania pierwszej ze wskazanych czynności. Odpowiednio w takich przypadkach należy stsować przepisy art. 17 ust. 5 i 6 u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5b i 5c u.p.d.o.f., tj. przepisy dotyczące skutków uchylenia decyzji o wsparciu (oraz cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej) (zob. art. 17 ust. 6d u.p.d.o.p. oraz art. 21 ust. 5cd u.p.d.o.f.).

Dodać należy, że zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34a u.p.d.o.p., to niejedyne zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych, które zostało wprowadzone z dniem 30 czerwca 2018 r. Z dniem tym dodane zostało bowiem również zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 59 u.p.d.o.p., o obejmujące dochody zarządzającego, o których mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji, wydatkowane w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na cele wymienione w art. 7 ust. 1 tej ustawy, tj. na wspieranie nowych inwestycji na danym obszarze.

Kontynuacja działania specjalnych stref ekonomicznych

Wejście w życie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji nie spowodowało likwidacji specjalnych stref ekonomicznych. Strefy te istnieją nadal, a podatnicy prowadzący dotychczas działalność gospodarczą na ich terenie mogą nadal na niezmienionych zasadach korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p. oraz art. 16 ust. 1 pkt 63a u.p.d.o.f.

Zauważyć przy tym należy, że obecnie obowiązujące rozporządzenia w sprawie specjalnych stref ekonomicznych przewidują działanie tych stref do końca 2026 r. (zastrzec jednak należy, że nowe zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych będą udzielane tylko do 15 czerwca 2019 r.; wynika to ze zmian dokonywanych ustawą o wspieraniu nowych inwestycji w treści art. 16 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, które wejdą w życie 16 czerwca 2019 r.). Oznacza to, że przynajmniej jeszcze przez szereg lat podatnicy dokonujący inwestycji będą mogli korzystać z dwóch systemów wsparcia – dotychczasowego z tytułu prowadzenia działalności na terenie specjalnych stref ekonomicznych oraz nowego, wynikającego z ustawy o wspieraniu nowych inwestycji.