Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (MPP, ang. split payment) wprowadzonego od 1 lipca 2018 r. Objaśnienia mają za zadanie przedstawienie zasad działania nowej formy rozliczeń, jaką jest mechanizm podzielonej płatności. Podatnicy, którzy stosują się do objaśnień podatkowych MF, są objęci ochroną.
Ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego (objaśnienia podatkowe) dotyczące stosowania przepisów podatkowych są wydawane na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Zastosowanie się przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym do objaśnień podatkowych powoduje objęcie go ochroną przewidzianą w art. 14k–14m tej ustawy (art. 14n § 4 O.p.). Oznacza to, że podatnik, który zastosował się do objaśnień podatkowych opublikowanych przez MF, nie poniesie negatywnych konsekwencji podatkowych w przypadku, gdy jego rozliczenia – zgodne z objaśnieniami – okażą się nieprawidłowe. Podatnik, który postępował zgodnie z objaśnieniami, nie zapłaci zaległego podatku, a ponadto nie wszczyna się wobec niego postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę.
Objaśnienia – główne tezy
W dniu 29 czerwca 2018 r. MF wydał objaśnienia podatkowe w sprawie stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Główne tezy objaśnień przedstawiamy w tabeli.
Przykłady opracowane przez MF
1. Zapłata w MPP części kwoty z faktury
Zapłata kwoty podatku VAT wykazanej w fakturze przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności może obejmować zarówno całą kwotę podatku, jak i jej dowolną część. Możliwa jest również zapłata w mechanizmie podzielonej płatności wyłącznie samej kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wykazanej na fakturze. Wówczas wskazana w komunikacie przelewu kwota brutto będzie równa kwocie podatku VAT.
Przykład 1
Podatnik otrzymał fakturę na kwotę 1000 zł + 230 zł VAT. W takiej sytuacji podatnik może zapłacić w MPP:
- całą kwotę, wpisując w komunikacie przelewu kwotę 1230 zł brutto oraz 230 zł VAT;
- część kwoty, wpisując w komunikacie przelewu kwotę np. 500 zł brutto oraz 115 zł VAT, albo
- tylko kwotę odpowiadającą kwocie VAT, wpisując w komunikacie przelewu kwotę 230 zł brutto i 230 zł VAT, albo
- tylko część kwoty odpowiadającej kwocie VAT, wpisując w komunikacie przelewu kwotę np. 115 zł brutto i 115 zł VAT.
2. MPP a ulga na złe długi i metoda kasowa
MPP to dodatkowy sposób płatności, który w żaden sposób nie wpływa na inne instytucje prawne, takie jak ulga na złe długi czy moment powstania obowiązku podatkowego w metodzie kasowej.
Przykład 2
Mały podatnik, który wybrał kasową metodę rozliczeń, 20 lipca 2018 r. z tytułu dokonanej sprzedaży wystawił fakturę na kwotę netto 1000 zł + 230 zł VAT.
Dnia 14 sierpnia 2018 r. nabywca dokonał płatności części kwoty wykazanej na ww. fakturze przy zastosowaniu MPP, wpisując w komunikacie przelewu kwotę brutto 230 zł i kwotę VAT 230 zł (kwota 230 zł w całości trafiła na rachunek VAT).
W związku z otrzymaniem części zapłaty (230 zł zamiast 1230 zł) za tę dostawę u małego podatnika powstał obowiązek podatkowy i ma on obowiązek dokonać rozliczenia podatku z tego tytułu.
Otrzymaną kwotę (230 zł) podatnik traktuje jako część zapłaty za wystawioną fakturę i rozlicza w deklaracji w następujący sposób:
- podstawa opodatkowania 187 zł,
- podatek należny 43 zł.
3. Zgoda na przekazanie (uwolnienie) środków
W przypadku braku ustawowo wskazanych negatywnych przesłanek naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia wyraża zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek rozliczeniowy/rachunek SKOK, powiązany z rachunkiem VAT. Ponieważ złożenie przez podatnika wniosku o uwolnienie środków nie blokuje możliwości dokonywania zapłaty kontrahentom z rachunku VAT w czasie, w którym naczelnik urzędu skarbowego będzie rozpatrywał ten wniosek, w praktyce występować będą sytuacje, w których kwota wskazana przez podatnika we wniosku, a w konsekwencji wskazana w postanowieniu, będzie wyższa niż wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT na dzień realizacji tego postanowienia.
Przykład 3
W dniu 25 września podatnik wystąpił do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o uwolnienie środków z rachunku VAT w wysokości 12 000 zł (stan środków na rachunku VAT w dniu składania wniosku wynosi również 12 000 zł).
Dnia 16 października podatnik dokonał płatności w mechanizmie podzielonej płatności za fakturę dokumentującą nabycie towarów na kwotę 4305 zł (netto 3500 zł + VAT 805 zł). Następnie 26 października podatnik dokonał ponownie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności za fakturę na kwotę 1620 zł (netto 1500 zł + VAT 120 zł). Naczelnik urzędu skarbowego po rozpatrzeniu wniosku 29 października wydał postanowienie, w którym wyraził zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT w kwocie wskazanej we wniosku, czyli 12 000 zł.
Na dzień realizacji postanowienia stan środków na rachunku VAT wynosi 11 075 zł. Bank przekazał środki z rachunku VAT na wskazany w informacji o postanowieniu rachunek rozliczeniowy w wysokości 11 075 zł i uznał, że postanowienie zostało wykonane w całości.
4. Odmowa przekazania środków
Naczelnik urzędu skarbowego odmawia, w drodze decyzji, zgody na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy/rachunek SKOK w przypadku wystąpienia przesłanek wskazanych w ustawie, którymi są:
- posiadanie przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT;
- uzasadniona obawa, że:
- zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku VAT nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku VAT lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku VAT, lub
- wystąpi zaległość podatkowa w podatku VAT lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku VAT.
W przypadku wystąpienia przesłanki dotyczącej posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT odmowa będzie dotyczyła wyłącznie kwoty odpowiadającej posiadanej zaległości podatkowej w tym podatku wraz z odsetkami za zwłokę istniejącej na dzień wydania decyzji.
Przykład 4
U podatnika na rachunku VAT zgromadziła się kwota 20 000 zł. Podatnik podjął decyzję, że chce wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o uzyskanie zgody na przekazanie z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy kwoty 15 000 zł. Dnia 1 sierpnia złożył stosowny wniosek.
Naczelnik urzędu skarbowego, weryfikując otrzymany wniosek, stwierdził, że podatnik nie zapłacił w całości podatku VAT wynikającego z deklaracji VAT-7 za czerwiec, w związku z tym u podatnika powstała zaległość w podatku VAT w wysokości 4000 zł. Ponadto stwierdził, że podatnik ma również zaległość w podatku dochodowym w wysokości 450 zł.
Biorąc pod uwagę powyższe, naczelnik urzędu skarbowego, odpowiadając na złożony wniosek 3 września, wydał:
- decyzję odmawiającą wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na kwotę 4035 zł (zaległość w podatku VAT w wysokości 4000 zł + odsetki na dzień wydania decyzji, tj. 3 września, w wysokości 35 zł) oraz
- postanowienie wyrażające zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy w wysokości 10 965 zł.
Zaległość w podatku dochodowym nie wpłynęła na sposób rozpatrzenia wniosku, ponieważ zgodnie z art. 108b ust. 5 ustawy o VAT w przypadku uwolnienia środków z rachunku VAT znaczenie ma wyłącznie zaległość w podatku VAT.
5. Zwrot różnicy podatku w przyspieszonym terminie
Ustawa o VAT zawiera nowy rodzaj dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, czyli zwrot na rachunek VAT.
Zwrot ten będzie dokonywany w przyspieszonym terminie, tj. 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji.
Przykład 5
Podatnik w deklaracji VAT-7 za sierpień 2018 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 15 000 zł. Przy założeniu, że w sierpniu 2018 r. podatnik wykonał czynności opodatkowane podatkiem VAT, nadwyżka ta może zostać rozdysponowana w następujący sposób:
- zwrot na rachunek VAT (termin zwrotu 25 dni bez możliwości przedłużenia, brak dodatkowych warunków) albo
- zwrot w terminie 25 dni (zwrot na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK-u, konieczność spełnienia dodatkowych warunków określonych w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT, możliwość przedłużenia terminu zwrotu), albo
- zwrot w terminie 60 dni (zwrot na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK-u, możliwość przedłużenia terminu zwrotu), albo
- kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, albo
- zwrot części ww. kwoty (do wyboru jeden ze zwrotów wymienionych w pkt 1–3), a pozostała kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.
|
Lp. |
Pytanie |
Odpowiedź |
|
1. |
Jakie przepisy regulują MPP? |
Mechanizm podzielonej płatności jest regulowany przez przepisy art. 108a–108d ustawy o VAT. Do tej nowej instytucji zostały również dostosowane inne przepisy ustawy o VAT (m.in. art. 87 czy art. 103a) |
|
2. |
Co to jest MPP? |
Mechanizm podzielonej płatności to nowe rozwiązanie prawne dotyczące szczególnego sposobu dokonywania płatności, za pośrednictwem rachunków bankowych lub SKOK, z tytułu należności udokumentowanych wystawioną fakturą z kwotą VAT. Podstawowym założeniem mechanizmu podzielonej płatności jest rozdzielenie zapłaty należności przelewem na dwa strumienie:
|
|
3. |
Czy zastosowanie MPP wymaga szczególnej formy przelewu? |
Tak, banki oraz SKOK-i udostępniają specjalny komunikat przelewu, przeznaczony dla mechanizmu podzielonej płatności |
|
4. |
Jakie płatności mogą być realizowane z użyciem MPP? |
Tylko płatności dokonywane przez podatników VAT na rzecz innych podatników VAT stanowiące zapłatę za fakturę, w której wykazano VAT |
|
5. |
Czy MPP może być stosowany do płatności za faktury wystawione przed 1 lipca 2018 r.? |
Tak, MPP może być również stosowany przy regulowaniu płatności wynikających z faktur otrzymanych przed 1 lipca 2018 r. |
|
6. |
Czy zastosowanie MPP jest obowiązkowe? |
Nie, MPP jest dobrowolne |
|
7. |
Czy sprzedawca może zastrzec w umowie, że nie chce stosować MPP? |
Tak, sprzedawca na zasadzie swobody umów może zastrzec w umowie, że nie chce stosować MPP |
|
8. |
Czy podatnik może wybrać, które faktury zapłaci przez MPP? |
Tak, dobrowolność stosowania mechanizmu podzielonej płatności oznacza również, że może być on stosowany wybiórczo zarówno, jeśli chodzi o faktury, jak i kontrahentów. Podatnik może też zapłacić w MPP całość lub część kwoty odpowiadającej kwocie VAT wykazanej na fakturze |
|
9. |
Czy MPP zależy od tego, czy nabywca ma prawo do odliczenia VAT? |
Nie, prawo do stosowania MPP nie zależy od tego, czy nabywcy przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktury zakupu |
|
10. |
Czy każdy podatnik musi posiadać rachunek VAT? |
Od 1 lipca 2018 r. wszyscy podatnicy VAT, zarówno czynni, jak i zwolnieni od podatku, posiadający rachunki rozliczeniowe lub imienne rachunki w SKOK, otwarte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą mają otwarte (bez konieczności składania wniosków) specjalne rachunki, tzw. rachunki VAT |
|
11. |
Czy do każdego rachunku rozliczeniowego jest zakładany rachunek VAT? |
Co do zasady tak, ale wyjątkiem są sytuacje, w których podatnik w jednym banku/SKOK-u ma więcej niż jeden rachunek. Wówczas, niezależnie od liczby prowadzonych rachunków w danym banku/SKOK-u, zostaje otwarty jeden rachunek VAT, który jest powiązany ze wszystkimi rachunkami prowadzonymi w danym banku/SKOK-u. Podatnik może jednak uznać, że potrzebuje więcej niż jeden rachunek VAT, np. do każdego swojego rachunku rozliczeniowego w danym banku. W tym przypadku podatnik może zwrócić się do banku/SKOK-u z wnioskiem o otwarcie dodatkowych rachunków VAT |
|
12. |
Do czego mogą być przeznaczone środki zgromadzone na rachunku VAT? |
Środki zgromadzone na rachunku VAT mogą zostać wykorzystane do:
|
|
13. |
Czy podatnik, który posiada kilka rachunków VAT, może samodzielnie dokonywać przesunięć między tymi rachunkami? |
Jeżeli podatnik posiada w danym banku/SKOK-u kilka rachunków VAT, to może samodzielnie i bez żadnych ograniczeń dokonywać przesunięć środków pomiędzy tymi rachunkami. Takie przesunięcia dokonywane są przy użyciu komunikatu przelewu |
|
14. |
Czy w MPP można opłacić fakturę pro forma? |
Skorzystanie z mechanizmu podzielonej płatności jest uzależnione od posiadania faktury, której płatność dotyczy. Nie można w MPP opłacić faktury pro forma |
|
15. |
Czy MPP może być wykorzystany do przelewów zbiorczych? |
W związku z tym, że zapłata w MPP musi być powiązana z konkretną fakturą, płatność w MPP nie ma zastosowania do przelewów zbiorczych |
Przypisy / Źródła / Podstawa prawna
- Objaśnienia podatkowe z dnia 29 czerwca 2018 r., pt. „Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (MPP)” – opubl. www.mf.gov.pl
- Objaśnienia MF z dnia 29 czerwca 2018 r., pt. „Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (MPP)” są dostępne na www.mk.infor.pl i www.inforfk.pl
Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
